گرچه در سال‌های اخیر تولید کتاب افزایش قابل توجه‌ای داشته و از سوی دیگر، آمار کتابخوان ها نیز در مقایسه با گذشته روند رو به رشدی داشته اما در کنار رشد عناوین، شمارگان اکثر کتاب‌ها به رشد لازم نرسیده است که این مطلب، بیانگر عدم توجه به رشد جامعه و سلایق افراد در تولید کتاب می‌باشد.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)_منطقه خراسان، جواد عیسی‌زاده مسوول کتابخانه‌های عمومی شهرستان کاشمر نیز با انتقاد از وضعیت کتابخوانی در این شهرستان اظهارداشت: با توجه به جمعیت 150 هزار نفری شهرستان کاشمر، وضعیت کتابخوان ما مناسب نیست.
وی با بیان اینکه تنها 1.3 درصد جمعیت کاشمر عضو کتابخانه‌های عمومی شهر هستند، افزود: بیشتر مراجعین، جوانانی هستند که برای مطالعه کتاب‌های درسی خودشان می‌آیند نه برای گرفتن کتاب از کتابخانه.
سرانه مطالعه موجود، توان بازسازی فرهنگ کتابخوانی را ندارد
عیسی زاده با انتقاد از اینکه میزان مطالعه افرادی که برای مطالعه به کتابخانه‌ها مراجعه می‌کنند، کمتر از 15 دقیقه است، به خبرنگار ایسنا_ منطقه خراسان، گفت: سرانه مطالعه موجود، توان بازسازی فرهنگ کتابخوانی را ندارد. به ازای هر نفر تنها 3.5 جلد کتاب در کتابخانه‌ها موجود می‌باشد و متأسفانه، نبود جذابیت در کتابخانه‌ها و قدیمی بودن آنها نیز از مهم‌ترین مشکلات است.
50درصد کتاب‌های موجود قدیمی‌اند
وی فضای موجود برای مطالعه هر نفر را 2 سانتیمتر عنوان کرد و گفت: اگرچه ورودی کتاب‌های جدید به کتابخانه از رشد بسیار خوبی برخوردار بوده اما هنوز 50درصد کتاب‌های موجود قدیمی‌اند.
عیسی‌زاده با تأکید بر اینکه کتابخانه‌های شهر به لحاظ ساختاری جذابیت لازم را ندارند افزود: کتابخانه مجتمع سرو در زیرزمین، کتابخانه امام علی(ع) به لحاظ مکانیت در محل غسالخانه و کتابخانه مرکزی شهر به نام شهید مدرس در محل شلوغی بنا شده که این عوامل موجب شده کمتر مراجعه کننده داشته باشیم.
وی در ادامه مانع اصلی کتابخوانی در کاشمر را ضعف فرهنگی دانست و افزود: متأسفانه مردم ما درک درستی از اهمیت کتابخوانی ندارند و با توجه به وضعیت نامطلوب اقتصادی مردم و قیمت بالای کتاب، آنان تمایل زیادی به خرید کتاب ندارند.
با اشاره به اینکه وضعیت اقتصادی نامناسب موجب شده حتی بعضی افراد مراجعه‌کننده توان پرداخت حق عضویت خود را نداشته باشند، تصریح کرد: متأسفانه این مشکل موجب شده روز به روز شاهد فاصله گرفتن خانواده‌ها از کتاب باشیم و این در حالی است که باید مسوولان قبول کنند گرانی کتاب یکی از بدترین عوامل تخریبی برای دوری مردم از کتاب است و اگر دولت‌ها به این نتیجه برسند که کتابخوانی و آگاهی، از نان شب برای مردم واجب‌تر است، آنگاه
بیشتر تلاش خواهند کرد تا کتاب‌ها را به آسان‌ترین روش در اختیار مردم قرار دهند.
وی خاطرنشان کرد: بسیاری از مردم ضرورت خرید کتاب و مطالعه را احساس می‌کنند اما چون گران است و نمی‌توانند بخرند از کنار آن می‌گذرند.
یک کارشناس مسائل اجتماعی:
نگاه مسوولان به سمت فرهنگ مکتوب کمتر شده است
همچنین محمدرضا ابراهیمی کارشناس مسائل اجتماعی در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایسنا_منطقه خراسان، اظهارداشت: معتقدم وضعیت اقتصادی نامناسب مردم موجب شده است که برای خرید یک جفت کفش راحت‌تر پول بدهند تا خرید کتاب.
وی بیان داشت: با وجود وسایل ارتباطی نوین، سی‌دی، ماهواره و اینترنت، نگاه مسوولان به سمت فرهنگ مکتوب کمتر شده است. اگر در سبد خانوار ایرانی کتاب جایی ندارد به شیوه‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بر می‌گردد به طوریکه
تحولات اجتماعی در 100 سال گذشته به گونه‌ای بوده که کمتر به نشر بها داده می‌شد اما هم اکنون علی‌رغم وجود برخی آزادی‌ها، محدودیت‌هایی وجود دارد که موجب شده به لحاظ اجتماعی، فرهنگ مکتوب رشد نیابد.
ابراهیمی با تأکید بر اینکه نبود جریانات پیشرو و چهره‌های اثرگذار، نگاه‌ها را به سمت فرهنگ مکتوب کم کرده است، ادامه داد: مسوولان باید فضایی را ایجاد کرده و ضمن بررسی و شناسایی آسیب‌های موجود در امر کتابخوانی، بدون هیچگونه ترسی نظرات خود را اعلام کنند چون جامعه‌ای که نقدپذیر نباشد از درون می‌پوسد اما اگر امکان اظهارنظر و نقد باشد چنین جامعه‌ای پویا و مبتنی بر اصول بشری شکل می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه ناشران باید بدانند بخش دانشگاهی و نخبگان تنها درصدی از مردم جامعه را در بر می‌گیرند که بر اساس ماهیت کاری خود باید مطالعه کنند، افزود: برای بخشی که اجباری به مطالعه ندارند، مسائل اقتصادی در خرید کتاب تأثیرگذار است و این در حالی است که تحقیقات نشان می‌دهد محیط‌های خانوادگی اغلب غیرعلمی هستند و کتاب در آنها جایگاه واقعی خود را ندارد.
ابراهیمی بیان داشت: جامعه نیز استقبال قابل ملاحظه‌ای از کتابخوانی نداشته و به این مقوله مهم فرهنگی اهمیت چندانی نمی‌دهد در صورتی که یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی جوامع، نرخ سرانه دستیابی به منابع اطلاعاتی و مطالعاتی افراد آن جامعه است، هرچند فرهنگ مطالعه و کتابخوانی باید در همان کودکی توسط خانواده‌ها زمینه‌سازی شود.
وی ادامه داد: معلمان بچه‌ها را به گونه‌ای پرورش دهند که به علم کتاب خواندن علاقمند شوند چراکه رفتار والدین و گفتار والدین بسیار مؤثر است زیرا در مرحله اول باید خود اهل مطالعه و کتاب خواندن باشند تا به شکل عملی، کودکان‌شان را به کتابخوانی تشویق کنند در غیر این صورت گفتار تنها کافی نیست. والدین باید بدانند کودکِ اهل مطالعه، فرد متفکری می‌شود و او از طریق قهرمانان داستان‌ها احترام به دیگران و رعایت حقوق دیگران، صبر، استقامت، ادب و حتی نوع سخن گفتن را یاد می‌گیرد و اگر واقعاً معلمان نسبت به چگونگی میل و رغبت مطالعه که کودکان و نوجوانان آگاهی داشته
باشند، بچه‌ها به نقش سازنده کتابخوانی اعتقاد قلبی می‌یابند.
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کاشمر:
بیشتر کتاب‌های تولید شده، کارشناسی شده نیست
جواد روشندل رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کاشمر نیز در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایسنا_منطقه خراسان، با تأکید بر اینکه باید باور و نگرش‌ها نسبت به کتاب تغییر کند، افزود: به خاطر مشکلات اقتصادی و در دسترس نبودن، ما هنوز با کتاب مأنوس نشده‌ایم.
وی تولید نشدن کتاب بر اساس نیاز جامعه را یکی از آسیب‌های جدی در زمینه کتابخوانی دانست و گفت: به خاطر مشکلات اقتصادی و نبود کتاب مورد نظر و
مسائل دیگر، کتاب جزء نیازهای سوم و چهارم انسان‌ها قرار گرفته است.
روشندل گفت: بیشتر کتاب‌های تولید شده، نه تنها کارشناسی شده نبوده بلکه در قبل از انتشار هم مخاطب شناسی نشده است. کتابی که می‌خواهد تولید و وارد بازار شود باید بر اساس نیاز مردم باشد اما متأسفانه کمتر شاهد این قضیه هستیم با این تفاسیر می توان فهمید که دنیای تولیدات کتاب در ایران به کلی با وضعیت جهانی متفاوت است.
روشندل با اشاره به اینکه در بعضی خانواده‌ها محصولات سمعی و بصری 5برابر محصولات مکتوب است، بیان داشت: تا زمانیکه باور و نگرش نسبت به کتاب تغییر نکند نمی‌توان توقع داشت که جامعه‌ای کتابخوان داشته باشیم.
وی با بیان اینکه در بسیاری از زمینه‌ها، با تهدیدات فرهنگی دشمن نتوانسته‌ایم مقابله کنیم، افزود: امروز شاهدیم که محصولات دشمن از جمله ماهواره و سی‌دی تا عمق روستاها نفوذ کرده است اما به همان منازل به اندازه تعداد انگشتان دست کتاب برای مطالعه و آگاهی دادن به افراد نیست.
رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کاشمر با بیان اینکه وضعیت فرهنگ مطالعه در شهرستان ضعیف است، ابرازداشت: اوج شلوغی کتابخانه‌ها در زمان کنکور سراسری و امتحانات مدارس است که این نشان می‌دهد مطالعه در کتابخانه‌ها رضایت‌بخش نیست.
وی افزود: جهت ترویج مطالعه و کتابخوانی، کارهای بسیاری از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از جمله توزیع بُن کتاب صورت گرفته تا مشکلات اقتصادی منجربه بازماندن افراد از مطالعه نشود.
روشندل با اشاره به اینکه کتابخانه‌ها باید بستر مناسبی برای مطالعه کنندگان باشد، گفت: کتابخانه‌های شهرستان جذابیت لازم را نداشته تا مخاطب بتواند از آن به خوبی بهره‌برداری کند به طوریکه ساختار کتابخانه‌های شهرمان با یکسری مشکلات دست و پنجه نرم می‌کند.
وی اظهارداشت: در بخش کوهسرخ، ساختارها و مشکلات اقتصادی و عدم در دسترس بودن کتاب موجب شده که مردم به کتاب و کتابخوانی توجه نداشته و فرصتی برای این کار نداشته باشند.
روشندل با تأکید بر اینکه باید کمیته نظارت بر تولیدات کتاب تقویت شود، افزود: هدف باید بالا بردن کیفیت کتاب‌ها باشد نه آمار؛ بعضی کتاب‌ها بدون توجه به نیاز مخاطب تولید می‌شود و کارشناسی شده نیست.
وی اظهارداشت: تاکنون به دلیل نبود هیچگونه اعتبار پژوهشی، نتوانستیم بفهمیم سرانه مطالعه در کاشمر چقدر است. با این تفاسیر آنچه در صنعت نشر و کتاب مانند یک بحران عظیم خودنمایی می‌کند معضل عدم مطالعه و کتابخوانی است. با توجه به اینکه کتاب نقش سازنده‌ای در زندگی انسان دارد و دوستی بی‌ریاست، اما برای این دوست بی‌ریا، در سطح جامعه کمتر کار کارشناسی و تبلیغی صورت گرفته است.