گروه اجتماعی: کاشمر شهری که از آن به خاطر وجود برخی امامزادگان و سایر اماکن مذهبی و تاریخی بعد از مشهد مقدس به عنوان دومین شهر زیارتی خراسان رضوی یاد میشود و همه ساله پذیرایی بیش از چهار میلیون زائر است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، منطقه کاشمر در متون و منابع کهن به عنوان ترثیث یا ترشیز یاد شده که به استناد کاوش‌های باستان‌شناسی از گذشته‌های دور تا اواخر هزاره دوم و اوایل پیش از میلاد مسکونی بوده است؛ به استناد روایات شاهنامه و تاریخ بیهقی 2500 سال پیش زرتشت پیامبر در این سرزمین با گشتاسب شاه ملاقات کرده و آتشکده‌ای در این ناحیه برپا کرده و سروی را که تباری بهشتی داشته در جلو آتشکده به دست خویش می‌کارد.
جغرافی‌نویسان اسلامی این منطقه را به نام طرثیت و بعدها، سلطان‌آباد، ترشیش، ترشیس نگاشته‌اند؛ در گذشته این شهر جزو ولایتی بوده به نام بوشت که این شهر توسط سلطان سنجر سلجوقی محاصره و غارت شد و پس از این تاریخ، یکی از مراکز مهم فرقه اسماعیلیه شد. پس از آنکه فرقه اسماعیلیه توسط هلاکوخان از بین رفت، این شهر دوباره رونق گرفت؛ لیکن در قرن هشتم هجری قمری، بار دیگر توسط امیر تیمور گورکانی ویران شد که آثار به جای مانده در این شهر متعلق به قرون هفتم و هشتم هجری قمری است.
از همین رو این شهر می‌تواند یکی از مقاصد گردشگران برای تفریح و زیارت در کنار هم باشد که در این مجال به برخی از اماکن معروف و تاریخی شهر می پردازیم. منطقه کاشمر در متون و منابع کهن به عنوان ترثیث یا ترشیز یاد شده که به استناد کاوش‌های باستان‌شناسی از گذشته‌های دور تا اواخر هزاره دوم و اوایل پیش از میلاد مسکونی بوده است؛ به استناد روایات شاهنامه و تاریخ بیهقی 2500 سال پیش زرتشت پیامبر در این سرزمین با گشتاسب شاه ملاقات کرده و آتشکده‌ای در این ناحیه برپا کرده و سروی را که تباری بهشتی داشته در جلو آتشکده به دست خویش می‌کارد.
جغرافی‌نویسان اسلامی این منطقه را به نام طرثیت و بعدها، سلطان‌آباد، ترشیش، ترشیس نگاشته‌اند؛ در گذشته این شهر جزو ولایتی بوده به نام بوشت که این شهر توسط سلطان سنجر سلجوقی محاصره و غارت شد و پس از این تاریخ، یکی از مراکز مهم فرقه اسماعیلیه شد. پس از آنکه فرقه اسماعیلیه توسط هلاکوخان از بین رفت، این شهر دوباره رونق گرفت؛ لیکن در قرن هشتم هجری قمری، بار دیگر توسط امیر تیمور گورکانی ویران شد که آثار به جای مانده در این شهر متعلق به قرون هفتم و هشتم هجری قمری است.
در حال تکمیل/// کاشمر، نگین گردشگری مذهبی خراسان رضوی آماده میزبانی از مسافران نوروزی
از همین رو این شهر می تواند یکی از مقاصد گردشگران برای تفریح و زیارت در کنار هم باشد که در این مجال به برخی از اماکن معروف و تاریخی شهر می پردازیم.
بهار کاشمر و اماکن مذهبی
در بهار کاشمر، می‌توانید هم آثار زیبای تاریخی را ببینید هم جاذبه‌های بکر طبیعی و هم پتانسیل‌های گردشگری و مذهبی آن را که مسجد جامع یکی از آنهاست. این بنا در حاشیه میدان مرکزی شهر کاشمر در ابتدای خیابان 17 شهریور فعلی واقع شده و حدود سال 1213 هـجری شمسی به روزگار حکمرانی عبدالعلی‌خان و مصطفی قلی‌خان میش‌مست در این شهر، هم‌زمان با سلطنت فتحعلی‌شاه قاجار، بنا شد.
بنای مسجد، ساده و دارای صحن، ایوان، شبستان ستون‌دار و غرفه‌های اطراف صحن است، ایوان مسجد 10 متر عرض و 15 متر ارتفاع دارد و گلدسته‌هایی روی ستون‌هایی به ارتفاع سه متر به صورت ضربی، پوشش یافته‌اند؛ بخشی از ایوان و محراب را با کاشی معرّق آراسته‌اند. کتیبه‌ها به خط استاد محمد اصفهانی و کاشی‌ها به عمل استاد اسماعیل اذانی است.
تاریخ 1213 هـجری شمسی در بیش‌تر قسمت‌های محراب و ایوان تکرار شده است، هر چند در راستای اجرای طرح توسعه مسجد شاهد ساخت و سازهایی در آن بوده‌ایم اما از زیبایی این بنا کم نشده است.
شبستانها به کمک پایه‌های آجری حجیمی به ارتفاع حدود سه متر طاق چشمه‌های ضربی، پوشش یافته است و مصالح عمده بنا آجر است. در چند سال اخیر طرح توسعه مسجد جامع کاشمر اجرا شده و ساختمان جدید از انتهای شبستانها به ساختمان قدیمی و تاریخی این مسجد متصل شده که این بنا به شماره ۵۱۵۲ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
در حال تکمیل/// کاشمر، نگین گردشگری مذهبی خراسان رضوی آماده میزبانی از مسافران نوروزی
امامزاده سید مرتضی(ع)، زیارتگاه مشتاقان اهل بیت(ع)
امامزاده سید مرتضی(ع)که برادر امام رضا(ع) است، در پنج کیلومتری شمال کاشمر به عنوان یکی از اماکن مذهبی با نوشته‌های تاریخی کهن جلوه‌گری می کند. سید مرتضی(ع) در سده دوم هجری توسط امویان در همین مکان شهید و به خاک سپرده شد.
در حال حاضر در مجموعه زیارتی و مسافرتی سید مرتضی(ع) علاوه بر آرامگاه، فضاهای مناسبی جهت اسکان و پذیرائی از زائر و مسافر در نظر گرفته شده است که شامل زائر سرا، آلاچیق، فضای سبز جهت برپائی چادرهای مسافرتی، فروشگاه‌های متعدد، بازار روز، سرویس بهداشتی و فضای سبز شهربازی و … است.در حال تکمیل/// کاشمر، نگین گردشگری مذهبی خراسان رضوی آماده میزبانی از مسافران نوروزی
چشم‌نوازی بقعه متبرکه سید حمزه(ع)
امامزاده سید حمزه(ع)، یکی از زیارتگاه‌های اول خراسان رضوی به حساب می‌آید که بسیاری از مردم به این امامزاده اعتقادی خاص دارند؛ مجموعه امامزاده سیدحمزه(ع)، در یکی از خیابانهای شمال شهر کاشمر واقع است که از قدیم به باغمزار معروف بوده و مورد توجه ویژه مردم قرار داشته است. این مجموعه در قدیم متشکل از چند قطعه باغ بوده که به تدریج به هم پیوسته شد و باغ واحدی را به وجود آورد.
تا همین چند سال پیش باغمزار آکنده از تاکهای انگور و درختان انار و دیگر میوه‌ها بود که با توجه به اجرای طرح جامع، اینک به صورت باغ ایرانی جلوه و جلایی ویژه یافته و در طول سال و به‌ویژه ایام نوروز و تابستان، پذیرای خیل عظیم زوار از نقاط مختلف کشور است.
وسعت این باغ، حدود۵۰ هزار مترمربع است و بارگاه حضرت سیدحمزه(ع)، در وسط این مجموعه سرسبز قرار دارد که مجموعه خانه‌ها، مربعی را تشکیل میدهد که از هر طرف ۳۵متر طول دارد. در مجموع کل زیربنای حرم و خانه‌های آن به غیر از صحن و غرفه‌های اطراف هزار و 200 مترمربع را شامل میشود.
ساختمان بقعه از آثار معماری سال ۱۳۹۹هجری قمری است و احتمال میرود که قبل از این تاریخ ساختمان بقعه مربوط به دوران صفوی بوده باشد که بر اثر حوادث ایام و دخالت عوامل طبیعی از بین رفته است. ساختمان و صحن و غرفه‌های آن در فاصله بین سالهای ۱۳۵۴تا ۱۳۵۶ با همت اداره اوقاف کاشمر و افراد خیر بازسازی و احداث شده است.
در اصلی حرم به صحن جنوبی باز میشود و ایوانی آیینه‌کاری شده، این در را از درهای کوچکتر جانبی که اکنون عملا ورودی‌های اصلی شمرده میشود، جدا می‌کند. از همین صحن جنوبی گنبد بزرگ مزار در وسط دو گلدسته رفیع با کاشی‌هایی به رنگ لاجوردی دیده میشود.
در حال تکمیل/// کاشمر، نگین گردشگری مذهبی خراسان رضوی آماده میزبانی از مسافران نوروزی
باغمزاری با سروهای 800 ساله
باغمزار کاشمر، در کنار تمام زیباییها و جذابیت‌های خود، از زیبایی چشمگیر سروهای باستانی نیز برخوردار است و گفته میشود که این سروها بیش از 800 سال عمر دارند. در گذشته به خاطر اینکه بقعه سید حمزه(ع)، در وسط یک باغ بزرگ قرار داشت به باغمزار معروف بود که حالا با تغییراتی در اطراف این امام زاده زیباییهای چشمگیر آن محیط با صفایی در چند سال اخیر در اطراف این امام زاده به وجود آمده که مایه آرامش زائران را فراهم می‌کند.
در حال تکمیل/// کاشمر، نگین گردشگری مذهبی خراسان رضوی آماده میزبانی از مسافران نوروزی
آرامگاه مدرس در تپه آخوند
در ضلع جنوبی شهر کاشمر، بزرگ مردی، آرام سر بر بالین خاک نهاده است که سالها، نستوه و استوار، خواب رضاخان را آشفته ساخت و الگویی بی‌بدیل برای نسل‌های آینده شد. این شخصیت گران قدر آیت‌الله شهید سید حسن مدرس(ره)، است.
این شهید بزرگوار در محلی به نام تپه آخوند دفن شده است، هم اکنون مقبره این شهید بزرگوار که به امر امام خمینی(ره)، به آستان قدس رضوی واگذار شد به همت تولیت آستان قدس رضوی در سالهای اخیر به سبک معماری اسلامی ساخته شده است و دارای امکاناتی از قبیل زائر سرا، کتابخانه و موزه و … بوده و در محوطه آرامگاه آن شهدای عزیز جنگ تحمیلی شهرستان کاشمر نیز آرامیده‌اند.
در حال حاضر، زیارتگاهی زیبا با دو صحن شمالی و جنوبی و در مجموع به مساحت هفت هزار مترمربع بر سر قبر شهید مدرس ایجاد شده است و علاوه بر آن کتابخانه‌ای با ظرفیت حدود ۴۳ هزار جلد کتاب و مجهز به تالارهای مطالعاتی مجزا همه روزه مرجع جمعی از شهروندان کاشمری و زوار و گردشگران مذهبی شهرهای مختلف ایران است.
همچنین از سال ۱۳۸۳موزه آثار و اسناد شهید مدرس(ره)، در این مجموعه زیارتی افتتاح شده است که این موزه به طور اختصاصی به معرفی شهید مدرس می‌پردازد و مجموعه ای شامل اسناد، دست نوشته‌ها و وسایل شخصی شهید مدرس را در خود جای داده است.
از جمله این آثار می‌توان به قرآن، عصا، پیراهن، چراغ، قلم، سجاده و پارچ سفالی که متعلق به شهید مدرس است، اشاره کرد. بخش دیگری از این موزه به اشیای اهدایی و وسایلی اختصاص دارد که در آن دوران مورد استفاده قرار میگرفت. این وسایل اوضاع اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن ایام را نشان می دهد.
در حال تکمیل/// کاشمر، نگین گردشگری مذهبی خراسان رضوی آماده میزبانی از مسافران نوروزی
مدرسه علمیه حاج سلطان العلماء
مدرسه علمیه حاج سلطان یکی دیگر از آثار دیدنی شهر کاشمر است، این مدرسه که در مرکز شهر واقع گردیده متعلق به عصر قاجار است. این اثر فرهنگی، مذهبی با بافت معماری ایرانی اسلامی خود، با وجود برخی نوگرایی‌هایی که در دهه‌های اخیر به منظور بهره برداری بهینه از آن صورت گرفته و به مکانی نظیر آب، برق و تلفن مجهز شده، از معدود اماکنی است که کم و بیش تاکنون سالم و دست نخورده مانده است.
این مکان از جمله مدارس علمیه شهر کاشمر است که در ابتدای خیابان امام این شهر است و در سال 1330 هجری قمری ساخته شده است. بنای مدرسه دارای صحن مرکزی بوده و از چهار طرف توسط حجره‌های دو طبقه و دو ایوان شمالی و جنوبی محصور شده است.
فضای معماری مدرسه در مجموع با ایجاد 40 اتاق مخصوص اقامت طلاب، مطبخ، ایوان شمالی و جنوبی، بادگیر، مدرس و … به عنوان یکی از مدارس علمیه معروف و مطرح کاشمر شناخته میشود.
یادآور می شود، کاشمر از شمال به شهرستان‌های نیشابور و سبزوار، از باختر به خلیل‌آباد، از خاور به تربت‌حیدریه و از جنوب به شهرستان‌های گناباد، فردوس و طبس منتهی میشود.